Landschapspark Cuijk
Een nieuw businessmodel en duurzame en ecologische meerwaarde. De Natuurverdubbelaars adviseerden het Van der Valk hotel in Cuijk bij de ontwikkeling van een openbaar toegankelijk landgoed van 16 ha. Door de baten van dit landgoed inzichtelijk te maken, de lokale bevolking te betrekken bij de invulling van het park en financiële constructies te ontwikkelen wordt de aanleg van het park mogelijk.
“Fred van der Valk van Hotel Cuijk wilde graag een landschapspark rondom zijn hotel. Hij was bereid in de aanleg te investeren, als de gemeente de grond hiervoor beschikbaar zou stellen. Maar dat bleek allemaal nog niet zo gemakkelijk te realiseren. De gemeente zocht naar het addertje onder het gras en Van der Valk kon niet duidelijk maken dat het zowel voor hem als voor de gemeente voordelig zou zijn. Toen de Natuurverdubbelaars met een businesscase alle baten voor de gemeente inzichtelijk konden maken, en tegelijkertijd ook duidelijk waren over het voordeel voor de ondernemer, ontstond het vertrouwen om de deal te sluiten. Hoewel nog niet al het papierwerk is afgerond, is de intentieverklaring getekend. Over drie jaar moeten de contouren van het nieuwe park zichtbaar zijn.
De gemeente realiseert hiermee doelstellingen uit het bestemmingsplan (sport, natuur en recreatie), een geluidsbuffer voor de snelweg en een waterberging voor de woonwijk, een opgave die er al lag. De hoteleigenaar zorgt voor een aantrekkelijke omgeving voor zijn hotel en mag in het park een extra uitspanning realiseren. De omwonenden krijgen er een prachtig park bij, waar je kunt sporten en recreëren. Een publiek private samenwerking in optima forma.
Groene businesscase
Het idee voor het landschapspark komt niet van ons. Van der Valk was al in gesprek met de gemeente over het ter beschikking stellen van de grond voor de aanleg van een landschapspark. Van der Valk investeert en de gemeente stelt de grond beschikbaar aan een stichting die het beheert. Met onze benadering van ‘the economics of ecosystems and biodiversity’ (TEEB) konden we de baten van het landschapspark inzichtelijk maken. TEEB (the economics of ecosystems and biodiversity) is een wereldwijd initiatief dat aandacht vraagt aan de economische voordelen van biodiversiteit en ecosysteem diensten. Wij gebruiken een uitgebreide rekenmodule, die we zelf hebben ontwikkeld. Een eenvoudige variant, waarmee je snel inzicht in de waarde van groen en water in de stad krijgt, is hier te bekijken en gebruiken.
Drijfveer
In 2012 luidden natuurorganisaties de noodklok over de biodiversiteit in Nederland. Daarmee startte ook het verhaal van de Natuurverdubbelaars. Het internationale gedachtegoed van Payment for Ecosystem Services (PES) was toen, maar is nog steeds, grotendeels een onderzoeksgebied. Ik wil dat graag concreet handen en voeten geven, door te werken met businesscases. Door natuur en biodiversiteit te vertalen naar economische baten kun je echt het verschil maken. Dan kom je verder dan goede bedoelingen. Ik wil organisaties helpen om in hun besluitvorming niet langer de natuur uit te putten, maar juist te benutten. Uiteindelijk levert dat een duurzame economie en een gezonde maatschappij op.
Ambitie
De projecten die we op dit moment in Nederland doen zijn goed, maar kleinschalig. Daarnaast zijn we bezig met het ontwikkelen van initiatieven in de tropen, onder meer in Ghana en Peru. Met projecten in deze landen behaal je veel meer impact per geïnvesteerde euro en is het ook makkelijker om op te schalen.
Rol van het ontwerp
Wij zijn zelf geen landschapsarchitecten. Natuurlijk denken we wel mee over het ontwerp. Wij vinden het belangrijk om het ontwerp zo natuurlijk mogelijk in te vullen en te optimaliseren op biodiversiteit. Het aanbrengen van reliëf en gradiënten is daarbij een belangrijk onderdeel. Natuur moet je niet te veel plannen, dus kiezen wij ervoor om een habitat te creëren waarin je verwacht dat bepaalde dier- en plantensoorten het goed zullen doen. Daarbij richten we ons op soorten die van origine in die omgeving voorkomen. Wanneer we bedreigde soorten kunnen faciliteren, dan doen we dat. Zoals in Cuijk de sleedoornpage, het groot dikkopje en de das. Zo help je de natuur een handje, daarna is het een kwestie van afwachten.
Het ontwerp moet natuurlijk wel ingepast worden in een bestaande situatie, aansluiten op infrastructuur toegankelijk zijn voor bezoekers. Wij benoemen eigenlijk de natuurlijke bouwstenen, die door een landschapsarchitect gecombineerd worden met de andere vereiste bouwstenen. Op die manier komt het ontwerp tot stand. Doordat we de kosten en baten van de verschillende bouwstenen doorrekenen, kom je tot een optimale mix voor business en biodiversiteit.”
Daan Jochem Groot
Daan Jochem Groot ontwikkelt samen met zijn collega Erwin van Woudenberg onder de naam De Natuurverdubbelaars business cases voor natuurprojecten. Zo maken zij investeren in de natuur economisch rendabel, met een zo hoog mogelijk rendement. Groot volgde een studie politicologie en een master internationale betrekkingen. Na een aantal jaar als organisatie adviseur bij Deloitte richtte hij in 2012 de Natuurverdubbelaars op. Daarnaast was hij werkzaam als docent aan de Universiteit van Amsterdam.