Verslag Live #5
Circulair bouwen, energietransitie, sociale innovatie, technologische vernieuwing: ontwerpers leveren een belangrijke bijdrage aan de grote maatschappelijke opgaven van dit moment. Maar, wie zijn daarvan de mogelijkmakers? En kunnen ruimtelijke vernieuwers ook een bijdrage leveren aan het huisvesten van vluchtelingen? Daar ging het onder meer over tijdens Nederlandwordtanders Live #5 ‘Mogelijkmakers van ruimtelijke vernieuwing’. Het was een inspirerende avond op 18 juni in de New World Campus in Den Haag, met bevlogen mensen, prikkelende pitches van vijf minuten en alle ruimte voor ontmoeting op een bijzondere locatie. Lees hieronder het verslag. Alle pitches zijn gefilmd en te bekijken in het dossier mogelijkmakers of in onze videokamer.
Circulariteit, wat is dat eigenlijk? Volgens curator Duzan Doepel (Doepel Strijkers) is het: “De regeneratieve omgang met grondstoffen -en afgeleide materialen en producten- idealiter zonder toevoeging van virgin grondstoffen. ‘Idealiter’, want het gaat om de transitie naar dit ideaalbeeld. Denken in tijd, alternatieve verdienmodellen en aanpasbaarheid horen hierbij. Het principe van het open bouwen, waarbij gevel, inbouw en casco los van elkaar gezien worden, kan een uitkomst zijn. En soms stellen opdrachtgevers de juiste vraag.” Mogelijkmaker Jan-Nico Appelman (gedeputeerde Provincie Flevoland): “Wij willen op de Floriade 2022 met elkaar de innovatieagenda van de tuinbouwsector vormgeven in een gebouw. Innovatie is een weg naar het onbekende, maar hier wel één die leidt tot een circulair, biobased en iconisch gebouw.” Mogelijkmaker Hans Pepers (zorgorganisatie Siza): “De verbouwing van Het Dorp in Arnhem betekent een doorbraak in de zorgarchitectuur, de ambities zelfredzaamheid, circulair bouwen, duurzaamheid en adaptief bouwen worden hier verwezenlijkt.”
Energietransitie
Volgens curator Jeroen Atteveld (Young Innovator '14) heeft Amsterdam een probleem: “Als we alle warmte zouden opvangen die we in Amsterdam jaarlijks weggooien, zouden we meer dan voldoende hebben om elke woning comfortabel te verwarmen en van warm tapwater te voorzien. Dus waarom doen we dat niet? De voordelen van het gebruik van warmte in plaats van gas zijn legio, maar het netwerk om warmte te distribueren van drie grote energiecentrales naar woningen ontbreekt grotendeels. En warmte is onbekend, dus onbemind. Het onderzoek Warmsterdam, in samenwerking met Dingeman Deijs, laat zien hoe warmte voelbaar en zichtbaar wordt in de stad en een kwaliteitsimpuls kan geven aan de openbare ruimte.” Mogelijkmaker Jannis van Zanten (AEB Amsterdam en Stichting Warmtenet) deponeert de stelling: “Nederland wordt warmteland. Met afvalverbranding komt ook warmte vrij, die elders ingezet kan worden. De potentie is er, maar financieel, organisatorisch en op het vlak van de verleiding voor het publiek om warmte te gaan gebruiken moet er wel nog wat gebeuren.” Mogelijkmaker Rienke Groot (secretaris College van Rijksadviseurs) vraagt zich af wat de ruimtelijke impact is van de energietransitie. Schrikbeelden van grootschalige windmolenparken en zonnepanelenvelden doemen op, maar dat hoeft niet. “Alles wat we nu zien aan energie is maar een fractie van wat er komen gaat, we moeten proberen ook op de grote schaal in een vroeg stadium ontwerpers te betrekken.”
Huisvesting van vluchtelingen
Curator Carolien Schippers (COA): “Het verloop van het aantal asielzoekers gaat met grote pieken en dalen, en we weten nooit voor hoe lang de huisvesting nodig is. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers denkt altijd na over tweede bestemmingen, maar we moeten ook nadenken over de mogelijkheden van flexibel bouwen. En aantrekkelijk ziet het er nog niet uit, hoog tijd om ontwerpers bij deze maatschappelijke opgave te gaan betrekken!” De vluchtelingenhuisvesting vindt ook plaats in bestaand, leegstand vastgoed. Mogelijkmaker Jeroen Steenvoorden (Studio Prototype): “ Je kunt de kansen die de herbestemming van leegstand vastgoed biedt heel goed ontdekken door short stay occupaties. Zo kun je langzaam transformeren tot een flexibele stad, die tegemoet komt aan behoeftes van de 21e eeuw.”
Sociale innovatie
Curator Ellen van Acht (KUUB): “Mensen bouwen beter en burgers bouwen sneller. Wij bij KUUB praten met mensen, niet over mensen en wij bouwen met mensen, niet voor mensen. Het gaat erom dat we dat ook echt doen.” Mogelijkmaker Marcel Tankink (KAW): “ Het verduurzamen van je huis is over het algemeen een doolhof. Reimarkt is winkel waar je duurzaamheid kunt kopen. Zo kan Nederland sneller anders en duurzaam worden, en op een mooie manier bovendien. De vraag “Papa wat was vroeger een energienota?”, dat is mijn ambitie.”
Biobased bouwen
Curator Marco Vermeulen (Studio Marco Vermeulen) licht op locatie zijn biobased ontwerp voor de herontwikkeling van het Biesbosch Museum toe. “De oude reeks van structuralistische paviljoens wordt helemaal bedekt met een dikke groene deken en krijgt een nieuwe vleugel. Het nieuwe museum toont als een landart object, dat zich opent naar de omgeving en waar de ‘Biesbosch experience’ voelbaar en zichtbaar wordt.” Mogelijkmaker Chris Roorda is vanuit DRIFT betrokken om vanuit economisch en ruimtelijk perspectief door te denken over de betekenis van de bio-gebaseerde economie in de toekomst: “Wij staan aan de vooravond van een evolutionaire revolutie. Onze toekomst is biobased, een andere is er niet. Kom uit de bubbel waarin je nu leeft, wij moeten het huidige onvoorstelbaar maken, innovatiekracht bundelen, partijen uitdagen hun rol te pakken en met een gezamenlijke wil inspelen op de nodige veranderingen.” De laatste spreker Vincent Kuypers (TheGroundsSchiphol) was helaas niet in de gelegenheid zijn presentatie op 18 juni te houden, deze volgt nog op de website.
Van input naar impact
Bas Vereecken besloot Live#5 met een oproep: “Op 8 oktober staat de volgende Nederlandwordtanders bijeenkomst gepland. Hoe kunnen wij de opbrengsten van alle prachtige initiatieven die wij tijdens de Live bijeenkomsten gehoord hebben nu verzilveren? Welke boodschap geven wij de nieuwe Rijksbouwmeester mee, waarom en hoe hij of zij verder moet met Nederlandwordtanders?” Input is welkom: info@nederlandwordtanders.nl
Over de New World Campus
Alles ademt duurzaamheid op de New World Campus. Tapijttegels gemaakt van afgedankte visnetten uit de Filippijnen. Designlampen van geharde koffiedrab. Zo vindingrijk als het interieur zijn ook de businessmodellen voor een schone, duurzame en faire wereld. Op de New World Campus werken disciplines samen, worden coalities gesmeed en stappen gezet om een idee te laten uitgroeien tot een kansrijke businesscase. Op 29 mei 2015 werd de New World Campus geopend in het voormalige gebouw van de Postcheque- en Girodienst in Den Haag, een monumentaal kantoorgebouw op korte afstand van Den Haag Hollands Spoor. Hier ontmoet een breed netwerk van professionals elkaar om samen te werken, kennis te delen en elkaar te inspireren tot innovatie voor vraagstukken op het gebied van nationale en internationale duurzame ontwikkeling. De huisvesting, een monumentaal kantoorpand dat nieuw leven wordt ingeblazen, past hierbij. Bij de verbouwing speelden hergebruik, duurzame materialen, circulaire financieringsconstructies en sociale duurzaamheid een belangrijke rol. Inbo begeleidde de initiatiefnemers met advies en ontwerp vanaf het concept tot aan de oplevering van de eerste fase, de eerste 2000 m2.
Live #5 Mogelijkmakers van ruimtelijke vernieuwing
Den Haag26 May '15
Circulair bouwen, energietransitie, sociale innovatie, technologische vernieuwing: ontwerpers leveren een belangrijke bijdrage aan de grote maatschappelijke opgaven van dit moment. Maar, wie zijn hun mogelijkmakers? Daar gaat het onder meer over tijdens de bijeenkomst Nederlandwordtanders/Live #5.
Call for projects IABR 2016
28 Apr '15
De stad heeft de toekomst. Hier woont de meerderheid van de wereldbevolking en kunnen we creatief het hoofd bieden aan de grote, wereldwijde opgaven als klimaatverandering, ongelijkheid, isolement, uitputting van grondstoffen en hardnekkige werkloosheid. IABR–2016 wil het platform zijn voor creatieve coalities van ontwerpers en stakeholders met nieuwe ideeën en verbeeldingen van de stad van de eenentwintigste eeuw, en roept hen op voor 4 juni projecten in te zenden.
Live #4 Mogelijkmakers
Haarlem18 Mar '15
Dit jaar gaat Nederlandwordtanders op zoek naar de mogelijkmakers van de nieuwe bouwcultuur. Tijdens Live #4, onderdeel van het afscheidssymposium ‘Naar een nieuwe bouwcultuur’ van Rijksbouwmeester Frits van Dongen op 18 maart, illustreerden negen prikkelende pitches over vier praktijkvoorbeelden de rol van deze mogelijkmakers.
Jaar van de mogelijkmakers
Amsterdam24 Feb '15
In 2015 staat Nederlandwordtanders in het teken van de ‘mogelijkmakers’. Wij gaan dit jaar in onder meer een rondetafelgesprek en een aantal nieuwe Live bijeenkomsten aan de hand van de thema’s wet-en regelgeving, financiering en openbaar bestuur op zoek naar de sleutels van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.
Voortbouwen
22 Dec '14
Bij de uitreiking van de Gouden Piramide 2014, de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap, verscheen de publicatie Voortbouwen. Team Nederlandwordtanders schreef een essay over nieuwe kansen in een veranderend veld, dat ook onderaan dit bericht te lezen is.
2015 Jaar van de Ruimte
Amsterdam18 Dec '14
Op 15 januari 2015 gaat ‘Het Jaar van de Ruimte 2015’ van start in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Een groot aantal partijen organiseert gedurende het gehele jaar gezamenlijk een maatschappelijk, politiek en professioneel debat over de ruimtelijke toekomst van Nederland.
NU online
31 Oct '14
Op 30 oktober bood Nederlandwordtanders in Den Haag opnieuw het podium aan vooraanstaande curatoren en vernieuwende projecten, tijdens Nederlandwordtanders/Live #3 NU. Met een volle zaal en afwisselend programma was het wederom een inspirerende en geslaagde bijeenkomst, de video's en de bijlage van De Groene Amsterdammer (onderaan dit bericht na te lezen) staan nu online.
Nederlandwordtanders NU
Den Haag30 Oct '14
Op 30 oktober aanstaande biedt Nederlandwordtanders in Den Haag opnieuw het podium aan vooraanstaande curatoren en vernieuwende projecten, tijdens Nederlandwordtanders/Live #3 NU.
Live#2 online
Den Haag12 Sep '14
Wij kijken terug op een inspirerende tweede Live bijeenkomst!
Bevlogen sprekers, een volle zaal en daadkrachtige ontmoetingen. De gefilmde bijdragen van de sprekers zijn terug te vinden in het dossier Nationaal.
Tweede Live bijeenkomst
Den Haag11 Sep '14
Op 11 september wordt de bijeenkomst Nederlandwordtanders/Live #2 Nationaal gehouden in Den Haag. Inmiddels heeft een groot aantal ruimtelijke vernieuwers en sleutelfiguren uit onder meer de (gemeentelijke) politiek, het opdrachtgeversveld, bouwers, woningcorporaties en het bedrijfsleven zich aangemeld. Het belooft wederom een inspirerende bijeenkomst te worden.